جایگاه داروساز در نظام سلامت- قسمت ۳
خرداد ۳۰, ۱۳۹۷تست
خرداد ۳۰, ۱۳۹۷
اثرات درمانی گیاه دارویی سیر؛
قسمت دوم: بیماری های قلبی-عروقی؛ اثرات پایین آورنده چربی
مطالعات مختلف انسانی و حیوانی نشان داده اند که استفاده از گیاه دارویی سیر به صورت ماده خام، روغن، پودر، انواع عصاره های آبی یا الکلی یا فراورده های دارویی از طریق راه های تجویز خوراکی یا ترزیقی (۱)، اثر قابل توجهی در کنترل فاکتورهای مختلف چربی خون و متعاقب آن کاهش ریسک یا جلوگیری از پیشرفت پلاکت های شریانی داشته است. کاهش قابل توجه در میزان کلسترول بویژه LDL کلسترول، تری گلیسرید، افزایش مشخص میزان HDL کلسترول و کاهش نسبت سرمی LDL به HDL، از جمله اثرات این گیاه بر پروفایل چربی خون می باشد (۲-۴).
اگرچه مکانیسم دقیق اثرات پایین آورنده چربی گیاه دارویی سیر هنوز به درستی مشخص نیست اما مطالعات علمی در این رابطه یکسری مکانیسم هایی را پیشنهاد می کنند:
- کاهش قابل توجه فعالیت آنزیم “هیدروکسی متیل گلوتاریل کوانزیم آ ردوکتاز“ یا HMG-COA reductase (۵-۷
- افزایش هیدرولیز تری اسیل گلیسرول توسط افزایش فعالیت لیپوپروتئین لیپاز(۸)
- کاهش بیوسنتز تری اسیل گلیسرول و متعاقباً وقفه سنتز لیپید و افزایش دفع استرول های اسیدی و بازی(۸)
- کاهش فعالیت آنزیم آلفا-هیدروکسیلاز، آنزیم سازنده اسید چرب یا fatty acid synthetase و مسیر آنزیمی پنتوز-فسفات (۵-۷)
- افزایش بیان و فعالیت آنزیم (LCAT) Lecithin–cholesterol acyltransferase (۹, ۱۰)
- افزایش میزان بیان ژن های کبدی (۱۰) (ATP-binding cassette transporter A1 (ABCA1
- کاهش میزان (Acyl-CoA cholesterol acyltransferase (A-CAT) (۱۱
- افزایش ساخت و دفع اسیدهای صفراوی (۹)
- افزایش میزان HDL از طریق افزایش میزان بیان آپوپروتئین A1 (۱۲)
- ممانعت از جذب روده ای چربی ها از طریق کاهش میزان بیان Niemann-Pick C1-like 1 (NPC1L1) protein (۱۳
مطالعات حیوانی همچنین نشان می دهند که استفاده از سیر در کاهش میزان فاکتورهای چربی خون در موش های دیابتیک مبتلا به اختلالات متابولیک نیز موثر بوده است (۱۴). در بسیاری مقالات مربوط، عمده اثرات درمانی ناشی از سیر را در نهایت به مکانیسم کنترل کننده استرس اکسیداتیو ارجاع داده اند. به عبارتی کاهش سطح عوامل اکسیداتیو و افزایش میزان بیان و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان همواره به عنوان مکانیسم اولیه دخیل در اثرات درمانی آن در نظر گرفته می شود.
توضیحات تکمیلی :
لیپوپروئین: ماشین های حمل و نقل لیپیدها (کلسترول و تری گلیسرید) در سیستم گردش خون که از دو قسمت لیپیدی و پروتئینی ساخته شده اند. در مرکز این ساختمان های کروی اجزاء چربی دوست مانند تری گلیسرید ها و استرهای کلسترول قرار می گیرند و در سطح آنها انواعی از کلسترول آزاد، فسفولیپیدها و مولکول های آپو لیپوپروتئین وجود دارند. لیپوپروئین ها بر اساس دانسیته و محتوی آنها به انواع شیلومیکرون، لیپوپروئین با دانسیته بسیار پایین (VLDL)، لیپوپروئین با دانسیته پایین (LDL)، لیپوپروئین با دانسیته بالا (HDL) تقسیم بندی می شوند.
مسیرهای متابولیسمی ذرات لیپوپروتئینی همراه با مارکرهای سطحی آنها
آپو لیپوپروتئین: پروتئین هایی که بر سطح لیپوپروتئین ها قرار گرفته اند که می توانند نقش های ساختاری، آنزیمی، یا کوفاکتوری داشته باشند.برای برداشت لیپوپروتئین ها، گیرنده هایی بر سطح برخی بافت ها وجود دارند که آپو لیپوپروتئین های سطحی را شناسایی می کنند.
آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل کوانزیمآ ردوکتاز (HMG-COA Reductase): این آنزیم در مسیر سنتز استیل کوآنزیم آ به کلسترول، ماده هیدروکسی متیل گلوتاریل کوانزیمآ یا HG-COA را به موالونات تبدیل می کند و این مرحله، مرحله محدود کننده سرعت در تولید کلسترول کبدی می باشد.
لیپو پروتئین لیپاز: آنزیمی که به سلول های اندوتلیال در بسترهای عروقی عضلات اسکلتی و بافت چربی متصل است و موجب تجزیه تری گلیسرید موجود در شیلومیکرون و آزادی اسیدهای چرب می گردد.
(Lecithin–cholesterol acyltransferase (L-CAT: این آنزیم مسئول استریفیه کردن کلسترول آزاد است. پس از نفوذ ذرات HDL به فضای زیر اندوتلیال، کلسترول های آزاد موجود در غشای سلول بر روی آنها سوار می شوند. استریفیه شدن این کلسترول های آزاد توسط L-CAT انجام می گردد. به این ترتیب کلسترول های استریفیه شده در مرکز HDL به صورت متراکم قرار گرفته و امکان بارگیری بیشتر کلسترول را برای HDL فراهم می کنند.
(Acyl-CoA cholesterol acyltransferase (A-CAT: آنزیم کلیدی و مهم دخیل در متابولیسم سلولی کلسترول که کلسترول های آزاد را به فرم استریفیه تبدیل می کند. در انسان دو ایزوفرم از آن به نام های A-CAT1 و A-CAT2 شناسایی شده است.
Niemann-Pick C1-like 1 (NPC1L1) protein: یک ترانسپورتر چندگانه لیپیدی که در غشاء اپیتلیال سلول های روده و هپاتوسیت ها قرار دارد و در جذب کلسترول نقش مهمی ایفاء می کند (۱۸).
(ATP-binding cassette transporter A1 (ABCA1: یک تراسپورتر که در انتشار به خارج (efflux) سلولی فسفولیپید و کلسترول که از طریق بارگیری (loading) آپولیپوپروتئین A1 به سطح سلول و جابه جایی فسفوکیپیدها نقش خود را در تنظیم متابولیسم چربی ها انجام می دهد (۱۹).
برای اطلاع بیشتر از نحوه ساخت، متابولیسم و تنظیم کلسترول و آنزیم های دخیل در این فرآیند می توانید به این صفحه مراجعه نمایید. https://themedicalbiochemistrypage.org/cholesterol.php
منابع:
- Keshetty V, SrinivasPabba, Gudipati R, Mohan Kandukuri J, Allenki V. Antihyperlipidemic Activity of methanolic extract of Garlic (Allium sativum L.) in Triton X-100 induced hyperlipidemic rats. Journal of Pharmacy Research. 2009;2:777-80.
- Keshetty V, SrinivasPabba, Gudipati R, Mohan Kandukuri J, Allenki V. Antihyperlipidemic Activity of methanolic extract of Garlic (Allium sativum L.) in Triton X-100 induced hyperlipidemic rats2009.
- Goswami S, Verma R, Tripathi P, Pratap Singh A, Ojha G, Rai M. A review on Hypoglycemic, Hypolipidemic and Anti-obesity effect of Allium sativum. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences. 2015;7.
- Ried K, Toben C, Fakler P. Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis. Nutr Rev. 2013;71:282-99. doi: 10.1111/nure.12012. PubMed PMID: 23590705.
- Qureshi Aa Fau – Din ZZ, Din Zz Fau – Abuirmeileh N, Abuirmeileh N Fau – Burger WC, Burger Wc Fau – Ahmad Y, Ahmad Y Fau – Elson CE, Elson CE. Suppression of avian hepatic lipid metabolism by solvent extracts of garlic: impact on serum lipids.
- Bathaei F-S, Akhondzadeh S. Cardiovascular Effects of Allium Sativum (Garlic): An Evidence-Based Review2008.
- C Mathew B, V Prasad N, Prabodh R. Cholesterol-lowering effect of organosulphur compounds from garlic: a possible mechanism of action2002. 100-2 p.
- Nishi EE, Campos RR, Bergamaschi CT, de Almeida VR, Ribeiro DA. Vitamin C prevents DNA damage induced by renovascular hypertension in multiple organs of Wistar rats. Hum Exp Toxicol. 2010;29:593-9. doi: 10.1177/0960327109358267. PubMed PMID: 20053703.
- Shrivastava A, Chaturvedi U, Singh s, Saxena J, Bhatia G. A mechanism based pharmacological evaluation of efficacy of Allium sativum in regulation of dyslipidemia and oxidative stress in hyperlipidemic rat2012. 123-6 p.
- Lee S, Joo H, Kim C-T, Kim I-H, Kim Y. High hydrostatic pressure extract of garlic increases the HDL cholesterol level via up-regulation of apolipoprotein A-I gene expression in rats fed a high-fat diet. Lipids in Health and Disease. 2012;11:77. doi: 10.1186/1476-511X-11-77.
- Bilbis LS, Muhammad SA, Saidu Y, Adamu Y. Effect of vitamins a, C, and e supplementation in the treatment of metabolic syndrome in albino rats. Biochem Res Int. 2012;2012:678582. doi: 10.1155/2012/678582. PubMed PMID: 22953063; PubMed Central PMCID: PMC3431076.
- Lee S, Joo H Fau – Kim C-T, Kim Ct Fau – Kim I-H, Kim Ih Fau – Kim Y, Kim Y. High hydrostatic pressure extract of garlic increases the HDL cholesterol level via up-regulation of apolipoprotein A-I gene expression in rats fed a high-fat diet.
- Mohammadi A, Vafaei SA, Moradi MN, Ahmadi M, Pourjafar M, Abbasi Oshaghi E. Combination of Ezetimibe and Garlic Reduces Serum Lipids and Intestinal Niemann-Pick C1-like 1 Expression More Effectively in Hypercholesterolemic Mice. Avicenna J Med Biochem. 2015;3:1-23205. doi: 10.17795/ajmb-23205.
- Prabha Verma, Brijesh Rathore, Vishnu Kumar, Mahdi AA, Singh RK. Allium sativum regulates lipid metabolism in alloxan induced diabetic rats. International journal of pharmaceutical sciences and research. 2016;7.
- Ioannou YA. The structure and function of the Niemann-Pick C1 protein. Mol Genet Metab. 2000;71:175-81. doi: 10.1006/mgme.2000.3061. PubMed PMID: 11001808.
- Wang N, Silver DL, Thiele C, Tall AR. ATP-binding cassette transporter A1 (ABCA1) functions as a cholesterol efflux regulatory protein. J Biol Chem. 2001;276:23742-7. doi: 10.1074/jbc.M102348200. PubMed PMID: 11309399.
